تداخل‌گیری و نرم‌افزار NavisWorks

“Clash Detection” همانطور که از نامش پیداست، مربوط به ایفای نقش پیدا کننده و کاشف تداخلات بین بخش‌های مختلف در مدل مجازی ساختمان است. هرگونه طراحی ساختمان عمدتا شامل چهار رشته‌ی معماری، سازه، مکانیک و برق است. برای ارائه یک قیاس ساده از بدن انسان معماری مانند پوست، تاسیسات مانند سیستم قلبی عروقی و سازه مانند اسکلت بدن می‌باشد. درست مانند بدن انسان، تمام سیستم‌های ساختمان باید بطور همزمان با هم کار کنند تا از نظر بهره‌وری انرژی، پایداری، عملیاتی و غیره به عملکرد مطلوبی برسند.

هماهنگ کننده BIM (BIM coordinator)، در یک شرکت یا پروژه مسئول تشخیص تداخلات، فرآیندها و جلسات مرتبط است. اگر به نقش او نگاه کنید مانند یک بازرس کیفیت است. یک هماهنگ کننده BIM، این اطمینان را می‌دهد که هیچ تداخلی بین رشته‌های ساختمان وجود ندارد و ساختمان مجازی برای ساخت آماده است.

تداخل‌گیری چیست؟

شناسایی و بازرسی تداخلات مختلف در ساختمان نوعی طراحی است که اغلب در جریان هماهنگی BIM یا در فرآیند ساخت و ساز ساختمان انجام می شود.

تشخیص تداخلات مانند یک فرایند بازبینی است که اطمینان می‌دهد تمام اجزای ساختمان و مجموعه‌ها در شرایط نصب هستند و هیچ گونه تداخلی با سایر بخش‌های ساختمان ایجاد نمی‌کنند.

تشخیص تداخلات فقط زمانی اجرا می‌شود که همه طرح‌های ساختمان (معماری، سازه، مکانیک، برق، لوله کشی، حفاظت از آتش و سایر موارد) در مدل BIM ادغام شوند.

انواع تداخلات

تضاد و تداخل زمانی رخ می‌دهد که عناصر مختلف مانند تاسیسات یا سایر بخش‌های فضا در یک محیط یکسان قرار گرفته باشند. این تضاد می‌تواند هندسی (به عنوان مثال، عبور HVAC از تیرهای سازه)، بر اساس برنامه زمانی (ترتیب کار طبق برنامه نباشد یا چندین کار به طور همزمان انجام شود) یا تغییرات به روز نشده طرح در نقشه‌ها باشد.

در اصل 3 نوع تداخل وجود دارد:

·         تداخلات سخت (Hard Clash)

تداخلات سخت زمانی رخ می‌دهد که دو جزء از ساختمان با یکدیگر تلاقی کرده یا از یکدیگر عبور کنند.

·         تداخلات نرم (Soft Clash)

تداخلات نرم زمانی رخ می‌دهد که خلاصی هندسی به یک عنصر داده نشود که این یک نوع تداخل محسوب شده و زمانی پدید می‌آید که فاصله‌ی کمتر از مقدار تعیین شده خلاصی تشخیص داده شود.

·         روندکار/ بعد چهارم

تداخلات در روندکار و برنامه‌ریزی، همانطور که از نامش پیداست، این نوع تداخل‌ها در برنامه زمانی و اجرا هستند. آن‌ها در واقع نشان دهنده ناسازگاری در برنامه‌ریزی پیمانکاران و بخش‌های مختلف پروژه است. این تداخلات به نام تداخلات در بعد چهارم نیز شناخته می‌شوند زیرا ناشی از برنامه‌ریزی‌ها می‌باشد که بر راندمان کل پروژه تأثیر می گذارد. این امر می‌تواند فعالیت ساخت را به کلی به حالت تعلیق درآورد زیرا وقتی برنامه‌ای متوقف می شود بر چندین بخش دیگر هم تأثیر می‌گذارد.

مرور کلی Navisworks

Autodesk Navisworks به عنوان یک ادغام و هماهنگ کننده مدل‌ها عمل می‌کند زیرا مدل‌های سه‌بعدی و داده های مربوط به طراحی را در یک محیط کاری واحد به منظور تجزیه و تحلیل هماهنگی، شبیه‌سازی زمانی و ارائه، گردآوری و ادغام می‌کند. بسیاری از ابزارهای تخصصی در Navisworks مانند Clash Detective، Time Liner، Animator و … وجود دارد. این برنامه امکان بررسی تعاملی مدل پروژه مجازی به منظور اعتبار بخشیدن به طراحی و ارائه پیش‌بینی‌های دقیق برای ساخت را فراهم می‌کند.

نکات BEP برای تشخیص تداخلات

وقتی درباره BEP برنامه اجرایی BIM صحبت می کنیم، در مورد یک برنامه اجرای BIM صحبت می‌کنیم که یک سند جامع است و تمام فرآیندها و عناصر توافق شده برای همکاری در BIM را پوشش می‌دهد. این یک سند است که در رابطه با پروتکل‌ها، نقش‌ها و مسئولیت‌ها، استانداردها، سطح جزئیات، دامنه کار، الزامات داده، موارد استفاده و نتایج نیز به عنوان مرجع عمل می‌کند.

نکته اول: الزامات مدل برای هماهنگی

وقتی نوبت به فرآیند هماهنگی می‌رسد، مهم‌ترین جنبه برنامه‌ریزی است. در برنامه اجرای BIM، ما معمولاً بیان می‌کنیم که چه کسی مدل می‌کند، محتوا چه چیزی را شامل می‌شود و چه زمانی مدل می‌شود. سطح توسعه (LOD) سطوح مختلفی را که در آن عناصر در چرخه عمر پروژه مدل‌سازی می‌شوند، توصیف می‌کند.

حداقل سطح طراحی که لازم است، در BEP بیان می شود تا مدل‌ها دارای جزئیات کافی باشند که در بررسی تداخلات مورد استفاده قرار می‌گیرند. همه تیم‌های پروژه باید در مورد روش مدل‌سازی به توافق برسند و داده‌های خود را ارائه دهند تا برای همه در دسترس و عملیاتی باشد.

نکته دوم: کنترل کیفیت طرح

وجود یک چک لیست QC یا طرحی که بررسی تداخل بر اساس آن انجام می‌شود و مناطق یا عناصری را که تداخل دارند کشف می‌کنند که این بخشی از فرایند QC برای آشکار سازی تداخلات طراحی است.

چهار چک لیست اساسی مطابق ذیل وجود دارد:

• بررسی بصری: برای اطمینان از عدم وجود ناهماهنگی در مدل.
• بررسی تداخل: مشکلات موجود در مدل را تشخیص می‌دهد که در آن دو یا چند جزء با هم در تداخل هستند.
• بررسی استاندارد: برای اطمینان از اینکه پروژه از استاندارد شرکت و استانداردهای کارفرما درسیستم BIM پیروی می‌کند.
• بررسی داده‌ها : برای اطمینان از اینکه در داده‌های پروژه عناصر نادرست یا تعریف نشده یا تکراری موجود نیست، علاوه بر این، عدم وجود هرگونه تعارض در داده‌های ارائه شده و برنامه‌های عملی را نیز تضمین می‌کند.

نکته سوم: استراتژی جهت تجزیه و تحلیل و هماهنگی

در فرآیند برنامه‌ریزی BEP، مدیر BIM و سایر تیم‌های پروژه باید یک برنامه هماهنگ یکپارچه با یک استراتژی جهت تجزیه و تحلیل برای انجام تشخیص و بازبینی تداخلات داشته باشند.

به طور معمول، بررسی برخورد باید در مراحل مهم فعالیت‌های ساختمانی به طریق زیر انجام شود:

• 30 درصد در مرحله طراحی شماتیک
• 60 درصد در مرحله توسعه طراحی
• 90 درصد در اسناد ساختمانی

پروژه‌ها پس از 30 درصد پیشرفت، نیاز به بررسی و تداخل‌گیری هفتگی یا دو هفته‌ای دارند.

نکته چهارم: گردش کار و بازبینی تداخلات

بررسی تداخلات ساختمان باید یک رویکرد سیستماتیک داشته باشد تا گردش کار مولد بین بخش‌های مختلف ایجاد شود.

• تیم‌های پروژه هفتگی یا روزانه باید یک بازبینی طراحی با مدیر BIM انجام دهند. و هدف از این بازبینی این است که مدیر BIM طرح را در Revit به صورت بصری تأیید کند.
• یک جلسه بازبینی تداخل‌گیری در طول نقاط عطفی که در بالا به صورت هفتگی یا دو هفته‌ای مورد بحث قرار گرفت، اجرا شود.
• همه تداخلات به عنوان Viewpoint در Navisworks و با فرمت NWD ذخیره شود. فرمت NWD امکان مشاهده آسان را در Navisworks Freedom (بیننده) فراهم می‌کند.
• همان گزارش‌های تداخل را در فرمت HTML منتشر کرده و سپس آن را در قالب PDF برای نیازهای مختلف تیم پروژه، مدیر، پیمانکار و کارفرما در محیط مشترک CDE بارگذاری کنید.