ابعاد BIM
مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM)، یک فرایند پویا برای ایجاد مدلهای غنی از اطلاعات در طول چرخهی عمر یک پروژه است. مدل BIM را می توان برای اهداف خاص از پیش تعریف شده با توجه به کاربرد آن تعریف کرد و بهرهبرد. با توجه به نیاز پروژه و پیچیدگی آن، پارامترهای خاصی به اطلاعات موجود در مدل BIM اضافه می شود. این اطلاعات که از پیش تعریف شده هستند، به عنوان ابعاد BIM توصیف میشوند.
این ابعاد جهت درک بیشتر و بهتر از پروژه، دادههای مربوط به یک مدل را منحصرا افزایش می دهند.
ابعاد BIM شامل بعد سوم، بعد چهارم، بعد پنجم، بعد ششم و بعد هفتم که هر کدام اهداف خاص خود را دارند و در تعیین هزینه پروژه، برنامه زمانبندی و پایداری آن کاربرد دارند.

بعد سوم BIM ( بعد هندسی)
نمایش سه بعدی از یک سازه(معماری-سازه-تاسیسات) با مختصات معلوم(x,y,z) میباشد. این مدلهای سهبعدی به ذینفعان کمک میکند تا کل سازه را، قبل از ساخت مشاهده کنند. با ذخیره سازی یکپارچه اطلاعات در یک محیط مشترک این امکان به ذینفعان داده میشود تا مشکلات مربوط به سازه و مسائل پیشرو را بهآسانی و با اطمینان حلکنند.
مزایای بعد سوم BIM
- تجسم سه بعدی پیشرفته از کل پروژه
- ارتباط ساده و به اشتراک گذاری انتظارات طراحی
- همکاری آسان بین تیمهای مختلف پروژه
- کاهش دوبارهکاریها و بازنگریها به دلیل شفافیت کامل موارد
بعد چهارم BIM ( بعد زمان و برنامهریزی)
بعد چهارم مربوط به برنامهریزی ساخت با افزودن یک عنصر جدید، یعنی زمان است. زمانبندی دادهها به شما کمک میکند تا مشخص کنید که چقدر زمان برای تکمیل پروژه صرف میشود و چگونه پروژه در طول زمان تکامل مییابد. این دادهها میتواند زمان مورد نیاز برای نصب یا ساخت، زمان مورد نیاز برای عملیاتی شدن پروژه و ترتیب نصب اجزای مختلف را به همراه سایر اطلاعات مشخص کند.
بعد چهارم ابزاری برای برنامهریزی فعالیتها در محل سایت پروژه است. میتوان با مدیریت یکپارچه اطلاعات مربوط به وضعیت سایت و تجسم تاثیر تغییرات ایجاد شده در کل چرخه عمر پروژه، تداخلات و موقعیت اولیه عناصر پروژه را تشخیص داد.
مزایای بعد چهارم BIM
- بهبود و بهینهسازی برنامهریزی
- هماهنگی یکپارچه بین مهندسان و پیمانکارن
- آگاهی کامل از مرحلههای ساخت
- جلوگیری از تاخیرهای پرهزینه با افزایش اشتراکگذاری دادهها
- ایمنی و کارایی بیشتر به دلیل مستندسازی کل طرح با زمانبندی مشخص
بعد پنجم BIM ( تخمین هزینه و تجزیه و تحلیل آن)
تجزیه و تحلیل بودجه و برآورد هزینهها از ابتدای هر پروژه مورد نیاز است. ناگفته نماند که هزینه، یکی از مهمترین عناصر مربوط به یک پروژه است. بعد پنجم BIM مالکان پروژه را قادر می سازد تا هزینه هایی را که در طول زمان در رابطه با فعالیت های پروژه متحمل میشوند، تجزیه و تحلیل کنند. همچنین در پیشبینی دقیق الزامات بودجه همراه با تغییرات آن در بخشهای مختلف (مصالح ، نیروی انسانی یا تجهیزات مورد نیاز) کمک کند. با استفاده از بعد پنجم BIM، میتواند هزینههای مربوط به سناریوهای مختلف را به راحتی با در نظر گرفتن تغییرات استخراج کند.
مزایای بعد پنجم BIM
- تخمین هزینه به صورت دقیق با اطلاع از تغییرات آن
- مشخص شدن دقیق تعداد قطعات،سیستم و تجهیزات مربوط به یک پروژه
- به حداقل رساندن هزینههای اضافی به دلیل گزارش هزینه و بودجه بندی منظم
بعد ششم BIM (ایجاد یک سازه خود پایدار و کارآمد در مصرف انرژی)
بعد ششم BIM به تجزیه و تحلیل انرژی مصرفی ساختمان و ارائه برآورد از آن، در مراحل اولیه (طراحی) کمک میکند و در طول چرخهی عمر یک ساختمان یک پیشبینی دقیق از مصرف انرژی آن دارد.
بعد ششم صنعت BIM این فناوری را یک گام از شیوه سنتی خود بالاتر میبرد که فقط بر هزینهی اولیه پروژه تمرکز نکرده، بلکه به چگونگی صرف هزینه جهت دستیابی به پایداری و بهره وری بیشتر توجه میکند.
بعد ششم BIM همچنین به عنوان یک محیط یکپارچه جهت مستندسازی کلیه موارد مورد نیاز نظیر تاریخ تولید، تاریخ نصب و راه اندازی ، برنامه تعمیر و نگهداری و جزئیات پیکربندی یک جزء، برای عملکرد بهتر مقدار انرژی مصرفی شناخته میشود.
مزایای بعد ششم BIM
- کاهش مصرف انرژی در دراز مدت
- تصمیمگیری مناسب در مورد انتخاب و نصب هر یک از اجزا
- تجزیه و تحلیل دقیق و تأثیر تصمیم گرفتهشده در مرحله طراحی بر جنبه های اقتصادی و عملیاتی در طول چرخه عمر پروژه
- مدیریت عملیاتی بهتر ساختمان پس از واگذاری
بعد هفتم BIM (اطلاعات مربوط به چرخه عمر پروژه)
بعد هفتم BIM شامل همهی موارد موردنیاز پروژه نظیر کتابچههای نگهداری و بهره برداری، اطلاعات مربوط به ضمانت، مشخصات فنی و … جهت استفاده و مدیریت امکانات توسط مدیران و مالکان ساختمان است. این اطلاعات به بهبود کیفیت ارائه خدمات در طول چرخه عمر پروژه کمک میکند. و ضمانت میدهد که همه چیز در یک پروژه از روز اول طراحی تا روز تخریب در بهترین حالت خود باقی میماند.
مزایای بعد هفتم BIM
- مدیریت بهینه دارایی و امکانات از مرحله طراحی تا تخریب
- تعویض و تعمیر ساده و آسان قطعات در طول عمر ساختمان
- فرآیند تعمیر و نگهداری آسان برای پیمانکاران و مسئولان پروژه
