مدل‌سازی سازه مبتنی بر BIM
فناوری تأثیر زیادی بر نحوه انجام پروژه‌ها در بخش مهندسی گذاشته است. قابل ذکر است، استفاده از روش‌های مدرن، مانند مدل‌سازی اطلاعات ساخت (BIM) شیوه کار و تکمیل پروژه‌ها را تغییر داده است.
مهندسی عمران و سازه دو مورد از مهم‌ترین بخش‌های صنعت ساخت و ساز مدرن هستند که بر کل چرخه حیات یک پروژه، از آغاز تا تحویل، بهره‌برداری و تخریب یا بازسازی تأثیر می‌گذارند. در این زمینه، BIM آن‌ها را قادر می‌سازد تا با یک رویکرد چند رشته‌ای فعالیت‌های خود را جلو برده و مناسب‌ترین تصمیمات را اتخاذ کنند.
BIM شیوه کار و انجام پروژه‌ها را تغییر داده و به مهندسان در برنامه‌ریزی، طراحی، ساخت، مالکیت و نگهداری پروژه کمک بسیار زیادی کرده است. در این مقاله چگونگی تأثیر BIM در بخش مهندسی عمران را بررسی می‌کنیم.
تاثیر BIM بر مهندسی عمران
BIM به عنوان یک کاتالیزور برای مهندسی عمران عمل می‌کند به این صورت که مشکلات مربوط به بهره وری، کیفیت، شفافیت و همکاری در پروژه را حل می‌کند.
برای موفقیت پروژه‌ها، ذینفعان باید با یکدیگر همکاری کنند. BIM در چنین پروژه‌هایی اجازه می‌دهد تا همکاری بین بخش‌های مختلف صورت گرفته و شفافیت در بخش‌های مختلف بالا رود.
در مجموع، BIM در بخش مهندسی عمران تأثیر بسیار مثبتی می‌گذارد. از مزیت‌های BIM برای مهندسان و ذینفعان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام تجزیه و تحلیل یکپارچه و تولید نقشه‌ها برای بهبود کارایی طراحی.
- بهبود هماهنگی و ارتباط بین همه ذینفعان به دلیل ایجاد مدل سه‌بعدی مرکزی و محیط داده مشترک.
- با توجه به قابلیت‌های تجسم بهتر، ذینفعان غیر فنی درک بهتری دارند.
- بهبود فرآیند طراحی پیش ساخته با توجه به یک مدل دقیق سه‌بعدی.
- اجرای روش‌های برنامه ریزی و بهینه سازی پروژه مبتنی بر شبیه سازی.
- شبیه‌سازی تمام فعالیت‌ها به صورت تصویری.
انواع پروژه‌های مهندسی سازه و عمران در بخش BIM
BIM برای پروژه‌های مختلف سازه‌ای مانند طراحی ساختمان، زیرساخت‌ها، در عصر مدرن ساخت و ساز بسیار سودمند است که می‌تواند کارایی بیشتری را به بخش‌های مختلف برنامه‌ریزی، عملیاتی و اجرایی اضافه کند.
وقتی صحبت از اجرای BIM می شود، انواع مختلف پروژه‌ها اولویت‌های متفاوتی دارند. این عمدتا به دلیل اهداف مختلف ذینفعان است. BIM بر اساس نوع پروژه، کاربردهای متفاوتی دارد.
BIM برای طراحی و ساخت
توسعه پروژه‌ها از ابتدا، شامل چندین ذینفع می‌شود، مهندسان عمران باید بین بخش‌های مختلف و خدمات متفاوت هماهنگ شوند که همه در یک طرح اجرایی منحصر به فرد برای تکمیل ساخت و ساز ترکیب شده‌اند.
BIM هماهنگی و ارتباط یکپارچه بین تیم‌های طراحی، مهندسی و ساخت را تسهیل می کند. با ایجاد یک مدل واحد، BIM امکان مدیریت بهتر فعالیت‌ها را در محل فراهم می‌کند و احتمال ارتباط نادرست یا ناهماهنگی را از بین می‌برد.
از آنجایی که همه روی یک مدل مشترک کار می‌کنند، کیفیت ساخت و ساز بهبود می‌یابد و دوباره کاری‌ها، تاخیرها و خطرات کاهش می‌یابد.
BIM برای مدیریت زیرساخت و تسهیلات
قراردادهای پروژه‌های زیرساختی بسیار پیچیده‌تر از پروژه‌های متعارف می‌باشد که وظایف مختلفی را شامل می‌شود. بسیاری از این وظایف شامل تعمیر و نگهداری، ارتقاء و تنظیم دقیق ابزارها نیز می‌شود.
با BIM، مدیران و مسئولین مرتبط، به اطلاعات مورد نیاز در کل چرخه عمر پروژه دسترسی دارند. BIM امکان مدیریت اطلاعات فراهم می کند. در این شرایط دسترسی مسئولین نگهداری پروژه به اطلاعات مورد نیاز آسان‌تر است.
پیش از سیستم BIM، یافتن اطلاعات برای انجام وظایف تعمیر و نگهداری به دلیل استفاده از اسناد کاغذی، بسیار زمان‌بر بود. با BIM، به دلیل مجازی سازی کل پروژه همراه با اطلاعات آن مدیریت و نگهداری بسیار راحت‌تر از سیستم مرسوم انجام می‌شود.
BIM چگونه نقش‌های شغلی سنتی را در مهندسی عمران تغییر می‌دهد؟
وقتی صحبت از تغییر نقش‌های شغلی می شود، BIM سهم زیادی در حوزه مهندسی عمران دارد. به لطف استفاده از BIM، فرآیندهایی مانند طراحی، تشخیص تداخلات، تجسم و … ساده شده است.
BIM برای طراحان
با کمک BIM، طراحان می‌توانند طرح‌های سه‌بعدی پیچیده‌ای را با تمام جزئیات مورد نیاز ایجاد کنند. سطوح مختلف BIM امکان جاسازی اطلاعات ارزشمند در اشیاء مختلف را فراهم می‌کند. این به طراحان کمک می‌کند تا دیتابیسی تهیه کرده و با هر یک از ذینفعان به اشتراک بگذارند و بدون نیاز به تجمیع تمام داده‌ها، در یک مکان واحد، نگه دارند.
تکنسین‌های CAD
در سیستم BIM با توجه به ابزار و کتابخانه موجود در نرم‌افزار‌ها، نقشه‌ها به صورت خودکار تهیه می‌شوند. فرآیند طراحی و ترسیم نقشه‌ها خود به خود به‌روزرسانی می‌شود و این تغییرات در سایر بخش‌های طراحی (تاسیسات، معماری و برق) نیز قابل مشاهده است. وجود یک منبع اطلاعاتی مشترک و کارآمد برای همه ذینفعان یک نقطه قوت حساب می‌شود.
مدیران طراحی
برای مدیران طراحی، BIM مزایای متعددی را ارائه می‌دهد. فرآیند BIM به تشخیص تداخلات بین بخش‌های مختلف کمک بسزایی می‌کند، که این امر مشکلات در حین ساخت را کاهش می‌دهد. از طرفی دیگر، مدل‌های سه‌بعدی BIM دارای ویژگی تجسم آسان هستند که به مدیران کمک می‌کند به روشی آسان‌تر با کارفرمایان در ارتباط باشند.